Een ‘normale’ plant overleeft geen 6 jaar zonder water, dat lijkt mij duidelijk. Met deze titel wil ik je vooral nieuwsgierig maken naar het fenomeen ‘gesloten fles met planten’ of wel ‘bottlegarden’. Zes jaar geleden ging ik enthousiast aan de gang met het maken van zo’n fles met planten, helemaal geïnspireerd door voorbeelden die ik in tuincentra en woonwinkels zag (vaak voor veel geld).
Mijn plant 6 jaar later
We zijn ondertussen 6 jaar verder en de fles is veranderd in een bijna ondoordringbaar mini oerwoud. Hij is verhuisd naar zolder waar hij voor het nodige groen zorgt zonder dat ik eraan hoef te denken om hem water te geven.
Ook leuk om te lezen: Kamerplanten waar je weinig omkijken naar hebt
Stappenplan voor het maken van een bottlegarden
Het is een leuk werkje om zo’n fles te maken en het mooie is dat als de plantjes eenmaal in de fles zitten en de fles na verloop van tijd goed wordt afgesloten, je er verder geen omkijken meer naar hebt. Behalve heel decoratief is dit natuurlijk ook ideaal als je geen groene vingers hebt!
Hoe werkt het?
Een ‘bottle garden’, ofwel een dichte fles met planten, is niet alleen heel decoratief maar het is dé oplossing als je niet echt groene vingers hebt of vaak op reis bent en toch graag planten in huis wilt. Naar zo’n gesloten fles heb je echt geen omkijken. In de fles heerst een soort micro klimaat. De plantjes creëren zuurstof door fotosynthese en zo komt er ook vocht in de lucht. Deze ‘regent’ vervolgens weer naar beneden, terug op de plantjes. De blaadjes die afsterven vallen op de grond, verrotten en zorgen voor CO2 en nieuwe voedingsstoffen.
Een dichte fles met planten: hoe begin je?
Wat heb je nodig?
Een (grote) glazen fles met kurk of dop.
Hydrokorrels: o.a. te koop bij tuincentra & bouwmarkten.
Houtskool: ik gebruik gewoon houtskool voor de BBQ.
Potgrond.
Plantjes: bv. Lelieplant, Fittonia, Graslelie, Calathea, verschillende soorten varens.
Mos: uit de tuin of het bos of te koop in tuincentra. Niet per se noodzakelijk.
Eventueel speciaal terrarium gereedschap.
Mijn allereerste stap was het vinden van een geschikte glazen fles met kurk. Ik ben wel makkelijk begonnen namelijk met een fles die zo’n grote opening heeft dat ik er gewoon met mijn hand in kon. Op die manier kon ik makkelijk een laagje hydrokorrels en een beetje houtskool in de fles krijgen (dit alles om het rotten en schimmelen van de wortels tegen te gaan) en verder een laag potgrond en tenslotte kleine plantjes.
Welke fles?
Je kunt kiezen voor flessen of glazen potten met een wijde opening, dat is makkelijker werken.
Ik vind de uitdaging juist leuk om kleine plantjes door een smalle opening te wurmen en dan die planten langzamerhand groter te zien worden in de fles. De planten in een gesloten fles lijken zich aan te passen aan hun nieuwe omgeving. Dus als de plant te groot dreigt te worden zal de groei vertragen of zelfs stil komen te liggen.
Het vullen van deze fles met wijde opening ging best makkelijk dus het leek mij leuk om een iets grotere uitdaging aan te gaan en een fles te vullen met een smalle opening. In de schuur had ik nog een grote fles staan die ik jaren geleden op een rommelmarkt had gekocht. De fles is groot maar de opening is best klein. Maar gelukkig is daar speciaal mini gereedschap voor.
Fles met kleine opening
Voor mijn fles met smalle opening had ik speciaal terrarium gereedschap nodig, namelijk een schepje en soort vork of harkje aan een lange steel. Ik maakte met het schepje een kuiltje en met de vork zette ik het plantje op z’n plek. Het is een beetje worstelen met die gereedschapjes maar uiteindelijk lukte het. Om de hydrokorrels, de houtskool en de grond door de opening te krijgen, heb ik zelf een trechter gemaakt van de bovenkant van een petfles. Ik heb met een scherp stanley mes die bovenkant van de petfles afgesneden en in de smalle opening een opgerold A-4tje van plastic gestoken (papier kan ook).
Eerst schoonmaken!
Een mooie, oude maar vieze fles die ik gevonden had bij een winkel in oude bouwmaterialen, heb ik gevuld met sodawater en dat een nachtje laten weken. Daarna heb ik met een stukje schuurspons dat ik vast gemaakt had aan één van mijn handige gereedschapjes (daarover later meer) de fles zorgvuldig schoon geboend. De fles kun je het beste laten drogen door hem omgekeerd neer te zetten bijvoorbeeld in een emmer (anders valt hij om). Ook nieuwe flessen moet je even omspoelen met een sopje en goed naspoelen.
Hydrokorrels en houtskool
Breng eerst een laag hydrokorrels aan als drainagelaag. Ongeveer 2cm. voor kleine flessen en 4-5 cm. voor grotere flessen. Op die manier kan het overtollige water weglopen.
Over deze laag hydrokorrels breng je een dun laagje houtskool aan (dit helpt schimmels te voorkomen) maar laat deze niet helemaal tot de buitenrand doorlopen. Op deze manier is deze laag niet zichtbaar wanneer er straks aarde boven opkomt. Doe het wel met beleid want houtskool kan nogal stuiven.
Vullen met aarde & planten
Nu kun je de fles vullen met potgrond. Voor een fles van deze grootte is zo’n 7 cm. wel genoeg. Je moet in ieder geval genoeg aarde hebben om de plantjes in te kunnen planten.
Daarna kun je de fles vullen met planten, ongeveer 2 à 3 plantjes. Ik heb in deze fles 3 plantjes gezet. Daarna heb ik de zwarte aarde afgedekt met een laagje mos. Mos is niet alleen een mooie, groene afdeklaag maar het het helpt ook het vocht in de fles te reguleren. Als je geen mos kunt vinden kun je deze stap eventueel weglaten.
Welke plantjes zijn geschikt?
In een onverwarmde gesloten fles zal de temperatuur gematigd zijn maar de luchtvochtigheid kan aardig oplopen. Dus is het logisch hiervoor plantjes te kiezen die daar geschikt voor zijn. Koop kleine plantjes. Geschikt zijn o.a. Graslelie, Lepelplant en Fittonia. Verder zijn ook verschillende soorten varens erg geschikt. Kies in ieder geval voor planten die tegen een hoge luchtvochtigheid kunnen en graag met hun wortels in vochtige grond staan. Cactussen en vetplanten zijn niet geschikt voor een gesloten fles, die houden van een droge omgeving.
En verder…
Als de plantjes er in staan, geef je de fles water met een gieter. Zo kun je ook gelijk eventuele aarde van de binnenkant van de fles spoelen. Dit moet je een beetje op gevoel doen, de aarde moet nat zijn maar niet een soort moeras worden. Je zet de fles op een lichte plek maar niet in de volle zon. Laat de eerste week de fles nog open, daarna kun je de opening gedeeltelijk afsluiten en na 2 weken kan de dop of kurk erop. Check in het begin de fles regelmatig. Als er teveel condens in de fles komt, kun je hem nog een dagje openzetten. Na verloop van tijd moet je de fles echt gesloten houden zodat het eco-systeem zich goed kan ontwikkelen
